|
| Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet |
Điều khiến nhiều nhà thầu băn khoăn là trách nhiệm của các chủ đầu tư/bên mời thầu ra sao trong việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp của nhà thầu.
Nơi chậm, nơi quên, nơi bất cần
Vấn đề bức xúc nhất của các nhà thầu khi gửi kiến nghị làm rõ hồ sơ mời thầu (HSMT) chính là biểu hiện “lơ”, “chậm trễ” trong trả lời, xử lý của các chủ đầu tư/bên mời thầu. Điều này xảy ra ở nhiều gói thầu, nhiều địa phương, đối với cả những gói thầu rất lớn.
Có thể kể đến Gói thầu Mua sắm thiết bị phòng máy vi tính trang bị cho các trường THPT năm 2020 do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Tiền Giang làm chủ đầu tư trực tiếp mời thầu. Nhà thầu đã có kiến nghị về HSMT của gói thầu này trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và gửi cả văn bản kiến nghị đến địa chỉ của Chủ đầu tư nhưng chưa nhận được văn bản trả lời. Điều đáng nói, nội dung kiến nghị đề cập đến nhiều tiêu chí của HSMT như các giấy chứng nhận, chứng chỉ… của sản phẩm chào thầu cần được trả lời rõ và đúng hạn để các nhà thầu chuẩn bị hồ sơ dự thầu (HSDT).
Tại Gói thầu Mua sắm máy móc, thiết bị hệ thống truyền thanh không dây do UBND xã Tân Mỹ Chánh (TP. Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang) làm chủ đầu tư và Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng Đông Dương làm bên mời thầu, nhà thầu gửi kiến nghị từ ngày 26/6/2020 nhưng Chủ đầu tư không có bất kỳ phản hồi nào.
Năm 2019, Gói thầu Sữa học đường tại TP.HCM đã khiến Nhà thầu TH True milk có đơn kiến nghị về việc Bên mời thầu chậm trễ trả lời kiến nghị về HSMT. Theo nhà thầu này, việc Bên mời thầu chậm trễ trả lời kiến nghị đã ảnh hưởng đến việc lập HSDT của Nhà thầu, gây khó khăn cho Nhà thầu trong việc chuẩn bị các tài liệu để dự thầu.
Với Gói thầu số 2 Thi công xây dựng đường Nguyễn Thái Bình, phường Lộc Phát, TP. Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng) do Công ty CP Đầu tư Quang Bích làm bên mời thầu, các nhà thầu phản ánh đến Báo Đấu thầu việc Bên mời thầu phát hành HSMT nhưng lại không đính kèm bản vẽ thiết kế kỹ thuật. Ngày 8/6/2020, một nhà thầu gửi kiến nghị đề nghị Bên mời thầu cung cấp bản vẽ thiết kế kỹ thuật để thuận lợi cho công tác lập HSDT, thì ngày 10/6/2020 nhận được hồi đáp: “Đề nghị Nhà thầu liên hệ với Bên mời thầu để mua HSMT theo quy định”. Ngay trong ngày 10/6/2020, Nhà thầu tiếp tục có kiến nghị đề nghị Bên mời thầu cung cấp bản vẽ thì Bên mời thầu lại… im lặng.
Ngụy biện cho tình trạng “bơ” kiến nghị
Trao đổi với Báo Đấu thầu, đại diện Công ty TNHH Tư vấn đầu tư xây dựng Đông Dương cho biết, “do nhà thầu này kiến nghị nhiều lần nên cả Bên mời thầu lẫn Chủ đầu tư không trả lời” để lý giải cho việc hành trình kiến nghị của nhà thầu tại Gói thầu Mua sắm máy móc, thiết bị hệ thống truyền thanh không dây đi vào ngõ cụt.
Trong khi đó, đại diện Bên mời thầu Gói thầu Sữa học đường tại TP.HCM cho biết, “pháp luật không quy định thời gian phải trả lời kiến nghị của nhà thầu là bao nhiêu ngày nên Bên mời thầu có trả lời sát ngày mở thầu cũng không ảnh hưởng gì lớn”.
Đa số các chủ đầu tư/bên mời thầu chậm trả lời kiến nghị đưa ra lý do chưa quen đấu thầu qua mạng, tải HSMT lên rồi còn bận làm việc khác nên không phát hiện ra kiến nghị của nhà thầu... Thậm chí, có chủ đầu tư còn bác đơn kiến nghị theo đường công văn của nhà thầu vì “gói thầu đấu qua mạng, chúng tôi không có trách nhiệm phải trả lời”.
Ngoài ra, một số đơn vị tư vấn khi bị phản ánh việc không trả lời kiến nghị của nhà thầu thì lại đổ thừa cho chủ đầu tư, đơn cử như “tư vấn có báo cáo chủ đầu tư về những kiến nghị của nhà thầu nhưng chủ đầu tư chỉ đạo… lưu hồ sơ, không xử lý nên tư vấn không có chức năng trả lời nhà thầu”.
Theo một chuyên gia về đấu thầu, trên đây đều là những hình thức trả lời mang tính chất ngụy biện, không tuân thủ đúng các hướng dẫn về thực hiện lựa chọn nhà thầu qua mạng hiện hành. Các bên mời thầu và chủ đầu tư chưa nắm vững quy định về trả lời kiến nghị, chưa tôn trọng quyền lợi hợp pháp của nhà thầu trong đấu thầu nên mới lơ là, chậm trễ hoặc bất chấp không trả lời. Một khi đã được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư/bên mời thầu, các đơn vị cần thực hiện đúng những hướng dẫn về xử lý kiến nghị, đặc biệt là trong đấu thầu qua mạng, để công tác lựa chọn nhà thầu bằng hình thức này thực sự hiệu quả, cạnh tranh.
